Zagađen vazduh povećava rizik od respiratornih problema koji mogu biti fatalni po pacijente zaražene koronavirusom.

Zagađenost vazduha povezana je sa značajno većom stopom smrtnosti ljudi zaraženih COVID-19, prema sprovedenoj analizi.

Istraživanje pokazuje da je čak i vrlo malo, jednocifreno, povećanje nivoa zagađenosti vazduha suspendovanim česticama, tokom godina pre pandemije, povezano sa povećanjem stope smrtnosti od 15%. U istraživanju sprovedenom u Sjedinjenim Državama izračunato je da bi nešto čistiji vazduh na Menhetnu u prošlosti mogao spasiti stotine života.

S obzirom na velike razlike u nivoima toksičnosti vazduha širom zemalja, istaživanje ukazuje da ljudi iz sredina u kojima je vazduh zagađen imaju mnogo veće šanse da umru od koronavirusa nego oni koji žive u sredinama sa čistijim vazduhom. Naučnici su rekli da je već bilo poznato da prljav vazduh povećava rizik od akutnog respiratornog distres sindroma koji je izuzetno smrtonosan i uzrok smrti obolelih od COVID-19, kao i sa drugim respiratornim i srčanim problemima.

Zaseban izveštaj naučnika iz Italije navodi da je visoka stopa smrtnosti u severnom delu Italije povezana sa najvišim nivoima aerozagađenja.

Naučnici su izjavili da bi njihovi nalazi mogli biti upotrebljeni da bi se obezbedilo da se u sredinama sa visokim nivoima aerozagađenja preduzme naročita predostrožnost radi usporavanja širenja virusa i rasporede dodatni resursi kao odgovor na izbijanje epidemije. Zagađenost vazduha je već opala usled masovnih ograničenja kretanja, ali su naučnici rekli da bi obezbeđivanje čistijeg vazduha u budućnosti pomoglo da se smanji smrtnost od COVID-19.

U studiji istraživača sa „T.H. Čen škole javnog zdravlja“ sa Harvarda u Bostonu analizirana je zagađenost vazduha i smrtnost usled COVID-19 zaključno sa 4. aprilom u 3 hiljade američkih okruga, čime je obuhvaćeno 98% stanovništva. „Našli smo da je povećanje od svega 1μg/m3 u PM2.5 česticama povezano sa povećanjem od 15% u stopi smrtnosti od COVID -19“, zaključio je tim istraživača.

Već je bilo poznato da i malo povećanje u izloženosti zagađenim česticama u periodu od 15 do 20 godina povećava rizik od smrti usled svih uzroka, ali novo istraživanje pokazuje da je ovo povećanje 20 puta više kod smrtnosti od COVID -19.

„Rezultati su statistički značajni i robusni“, prema rečima istraživača. Studija je uzela u obzir veliki broj faktora, uključujući nivoe siromaštva, pušenje, gojaznost i broj testova za COVID-19 i raspoloživost bolničkih kreveta. Takođe su ocenili efekat izuzimanja grada Njujorka iz analize, u kojem je prisutan veliki broj slučajeva, i okruga sa manje od deset potvrđenih slučajeva COVID-19.

„Ranije istraživanje pokazalo je da je izloženost zagađenom vazduhu dramatično povećala rizik od smrti usled Sarsa tokom epiedemije 2003. godine,“ rekla je Rejčel Nederi, jedna od članica Harvardovog tima. „Tako da mislimo da su naši rezultati u skladu sa tim nalazima.“

Siao Vu, takođe član tima, rekao je: „Ova informacija nam može pomoći da se pripremimo tako što ćemo podstaći stanovništvo [izloženo visokom zagađenju] da preduzme naročitu predostrožnost i dodeli dodatne resurse radi umanjivanja loših ishoda usled COVID-19. Verovatno je da će COVID-19 biti deo naših života još prilično dugo vremena, uprkos našoj nadi za vakcinom ili lečenjem. U tom svetlu, trebalo bi da razmotrimo dodatne mere za našu zaštitu od izloženosti zagađenju kako bi se smanjila stopa smrtnosti od COVID-19.“

Autori su rekli da rezultati ističu potrebu za sprovođenjem postojećih mera za aerozagađenje i da bi njihovo nesprovođenje potencijalno moglo povećati stopu smrtnosti od COVID-19. Primetili su da je 26. marta američka Agencija za zaštitu životne sredine suspendovala primenu zakona iz oblasti zaštite životne sredine.

Studija se priprema za objavljivanje po ubrzanom postupku u jednom prestižnom medicinskom časopisu.

Profesor Džonatan Grig sa Univerziteta Kraljica Meri u Londonu, rekao je da je studija metodološki ispravna i verodostojna, ali da ima određena ograničenja, na primer, važni faktori poput pušenja nisu mereni na individualnom nivou.

„Jasno je da nam hitno treba više studija, jer će čestice koje su lokalno zagađene biti povećane kad se ublaže mere ograničenja kretanja“, naveo je Grig.

Sjedinjene Države su trenutno treće po stopi smrtnosti, posle Italije i Španije. U drugoj studiji koja se fokusira na Italiju, objavljenoj u časopisu „Zagađenje životne sredine“, navodi se: „Zaključujemo da visok nivo zagađenosti u severnoj Italiji treba uzeti kao dodatni ko-faktor visoke stope smrtnosti zabeležene u toj oblasti.“

Navodi se da je severna Italija jedna od najzađenijih oblasti u Evropi i da je zabeležena stopa smrtnosti do 21. marta u severnim regionima Lombardija i Emilija-Romanja oko 12% u poređenju sa 4,5% u ostatku Italije.

„Dobro je poznato da zagađenje slabi prvu liniju odbrane gornjih disajnih puteva, tj. cilije, tako da je osoba koja živi u području visokog zagađenja podložnija da razvije hronična respiratorna stanja od bilo kojeg infektivnog agensa,“ navedeno je u studiji.

Medicinski stručnjaci upozorili su sredinom marta da izloženost zagađenom vazduhu može pogoršati COVID-19. Rano istraživanje o COVID-19 sugerisalo je da oslabljena pluća pušača i bivših pušača, čine ove kategorije stanovništva podložnijim ovom virusu.

Dok su ograničenja kretanja dovela do dramatičnog pada aerozagađenja, u sveobuhvatnom globalnom istraživanju objavljenom 2019. zaključeno je da zagađenost vazduha tokom dužeg perioda može oštetiti svaki organ i praktično svaku ćeliju u ljudskom organizmu.

Demijan Karington, urednik Životne sredine, 7. april 2020.
Originalni tekst: Air pollution linked to far higher Covid-19 death rates, study finds

Prevod: Dušan Jovanović